Aurkezpena
ZATIKA ETA OSORIK. ZER DIRA ZATIKIAK?
Iturria: http://blogs.ya.com/clasedequinto/files/ Operaciones_con_fracciones_copia.jpg | Agian, entzungo zenion norbaiti merkatuan esaten hiru kilo laurden tomate behar zituela. Seguru asko, zuetako batek baino gehiagok ere sagar erdia jango zuen. ”Zure etxetik hiru kale eta erdira bizi naiz” bezalako esaldiak ere entzuten dira. Zatikiak gure eguneroko bizitzan ageri diren arren, asko dugu ikasteko zatikiei buruz. Prest al zaudete ikasteko? Ekin diezaiogun bada! |
Baserritar guztiak prest daude merkatuaren eskariaren araberako berrikuntzak egiteko. Jokinek mahatsa erein izan du beti. Baina aurten, frutak eta barazkiak ere erein nahi ditu. Horretarako, ingeniari agronomoen talde bat kontratatu du, labore bakoitza lursaileko zein zatitan erein behar duen esan diezaioten, lurrak dituen ezaugarriak eta lor daitezkeen etekin ekonomikoak aintzat hartuta.
Asmatuko al zenuke laguntza ematen? Lehenago, zatikiak ikertu beharko ditugu. Ekin diezaiogun!
|
|
Laguntza
- Ezker menua (goitik beherako ordena): sekuentziaren orri nagusiaren ikurra (home), iturriaren tamainaren ikurra, inpresio ikurra, laguntzarako sarrera ikurra eta edukinaren aurkibidearen ikurra.
- Materialaren izena barra eta sekzio aktualaren izenburua.
- Nabigazio geziak (hurrengo edo aurreko orrialdea).
- Edukinarentzako hutsunea.
Autor:
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.
Copyright:
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.
Baliabideak
Hauek dira lan egiteko erabiliko dituzun IKT baliabideak:
Testu-prozesadorea (Open Office) |
|
Beste aplikazio batzuk | |
Web-erreferentziak |
|
Historia apur bat
ZATIKIEN HISTORIA LABURRA
Ez dakigu zehazki noiz sortu ziren zatikiak gizakiaren historian. Gizakiari agertzen zitzaizkion problemak ebazteko sortuko ziren seguru asko; hau da, eguneroko bizitza errazteko. Baina jakin badakigu zatikiak erabili zituzten zibilizazioak egon zirela, nahiz eta ez zituzten idazten guk gaur egun idazten ditugun bezala.
Egiptoarrek zatikiak erruz erabili zituzten; badaude horren frogak. Egiptoarrak lur-neurtzaile handiak ziren. Urtero, Nilo ibaiaren (jainko ibaia, aita ibaia) ur-goraldiak soroak urperatzen zituen. Ibaiko urak bere onera etortzen zirenean beharrezkoa zen lursailen mugak berriro markatzea. Horretarako, egiptoarrek zatikiak erabiltzen zituzten (beste tresna batzuk ere bai), lursailak banatzeko. Zenbakitzailea bat zuten zatikiak erabili ohi zituzten, bai eta 2/3 eta ¾ ere. Haien bidez banatzen zituzten soroak. Idazkera honelakoa zen:
Egiptoarren matematikaren ezagutzari buruz gehiago jakiteko, urrats handia eman zen XIX. mendeko aurkikuntza batekin: Luxorren, Rhind papiroan (k.a. 2000 eta 1800 artean) argi ageri dira matematikako edukiak eta eragiketak.
Babiloniarrak ere adituak izan ziren zatikietan. Hurbilketa hamartarretan emaitza onenak lortu zituztela uste da; izan ere, zatikiei esker lortu zituzten emaitzak ez ziren hobetu Errenazimentura arte. Erro koadroak egiteko ere gai izan ziren.
Txinatarrek ere ondo baino hobeto ezagutzen zituzten zatikiak. Izan ere, haiekin eragiketak egiteko gai ziren, gaur egun izendatzaile komuna deritzogun metodoaren bitartez.
Azkenik, greziarrek geometria erabili zuten zuzenkiak grafikoki zatitzeko, eta zatikiak lortzeko. Izan ere, geometrialari handiak ziren.
Aurkibidea
- Zatikiak eguneroko bizitzan
- Irakasleentzako gida
Kredituak
ZUZENDARITZA: Narcís Vives
KOLABORATZAILEAK:
- PRODUKZIO-ZUZENDARITZA: Antonio Cara
- EDUKI-ZUZENDARITZA: Mª Cristina Pérez eta Magdalena Garzón
- MATEMATIKA ARLOAREN KOORDINAZIOA: José Orenga
- ZUZENDARITZA TEKNIKOA: Maite Vílchez
- EGILEA: Marcel David Pochulu eta Mª Cristina Pérez
- GAZTELERAZKO BERTSIOAREN ESTILO-ZUZENKETA: Anna Betriu eta Joan Martín
- EUSKARARA ITZULPENA: Bakun itzulpen eta argitalpen zerbitzuak, s.l.
- MAKETAZIOA: Maite Vílchez eta Miquel Gordillo