Laguntza

1. Ezker menua (goitik beherako ordena): sekuentziaren orri nagusiaren ikurra (home), iturriaren tamainaren ikurra, inpresio ikurra, laguntzarako sarrera ikurra eta edukinaren aurkibidearen ikurra.
2. Materialaren izena barra eta sekzio aktualaren izenburua.
3. Nabigazio geziak (hurrengo edo aurreko orrialdea).
4. Edukinarentzako hutsunea.

Autor:

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.

Copyright:

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.

Baliabideak

Hauek dira sekuentzia honetan zehar erabiliko dituzun IKT baliabideak:

Historia apur bat

Zeroaren historia

Zero zenbakia bata bestetik oso urrun zeuden bi lekutan sortu zen: Mesopotamian eta Erdialdeko Amerikan. Behar ezberdinei erantzuteko sortu zituzten bi zibilizazio horiek zero zenbakia.
Mesopotamian, babiloniarrek kontabilitatea egiteko behar zuten zeroa. Egosi gabeko zeramika tauletan idazten zuten, ikur kuneiformeen bitartez. Bi zenbakikuntza-sistema zituzten: hamartarra eta hirurogeitarra. Bi-biak erabiltzen zituzten, konbinatuta. K.a. 300-400. urte ingurua zen.
Erdialdeko Amerikan, maiak zeuden, Mexikoren hegoaldetik Honduraseraino. Zibilizazio hori gure aroko lehenengo milurtekoan iritsi zen bere gailurrera. 665. urte inguruan jada, 20 oinarriko zenbaki sistema bat erabiltzen zuten (sistema hogeitarra), eta sistema horretan, zeroarentzat ere ikur bat bazegoen. Garrantzitsua da azpimarratzea zeroa lehenagotik ere erabiltzen zela, eta posizionala baino aplikazio gehiago zituela.

Iturria: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/00/Cero_maya.png

Ezinezkoa da oraingoz maiek garatutako matematikaren interesa eta konplexutasuna laburtzea. Dirudienez, matematika garatzeko arrazoiak astronomiarekin eta erlijioarekin zeuden lotuta. Maiek lau egutegi zituzten, iraupen ezberdinekoak. Litekeena da zeroa olmekek asmatzea; alegia, maien aurretik gaur egungo Mexikoko Tabasco eta Veracruz estatuetan bizi izan zen zibilizazioak. Zoritxarrez, olmeken aurkikuntza ez zen maienaz gain beste kultura batzuetara iritsi; izan ere, olmekak Europatik eta Asiatik oso urrun zeuden.
Babilonian, berriz, beste gauza bat gertatu zen: grekoek ezagutu zuten babiloniarren zenbaki-sistema, Alexandro Handiak (K.a. 331) Mesopotamia konkistatu zuelako. Hortaz, Grezian hasi ziren erabiltzen, eta Indiara iritsi zen (K.o. 650. urtean, gutxi gorabehera). Gerora, Mendebaldean, zeroa ahaztu egin zuten, baina, Indian, hura erabiltzen jarraitu zuten, eta garapen handia izan zuen.

Indiarrek zeroa erabili izanaren lehen erregistro zehatza K.o. 876. urtekoa da.

Arabiarrek ekarri zuten berriro zeroa Europara. Harremanak izan zituzten indiarrekin (IX. eta X. mendeetan, gutxi gorabehera), eta horri esker, zenbaki horren berri izan zuten. Zeroaz gain, sistema hamartarrean (10 oinarrikoa) erabiltzen diren zenbaki guztiak ere ekarri zituzten. Horregatik esaten diegu zifra arabiarrak.

Muhommed ibn Musa al Khwarizmi. Iturria: http://elmundoinfantil.blog.com.es

Italiar merkatariek sustatu zuten sistema hamartarraren erabilera. Italiar matematikaririk ezagunenetako batek, Fibonaccik (1202), Europan zabaldu zuen sistema hori, Al Khwarizmi (825. urtea) arabiar jakintsuaren lanetan oinarrituta. Dena den, zeroak ez zuen beste zenbakien garrantzia izan.

Fibonacci. Iturria: http://www.neeerd.com