Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.
Hauek dira lan egiteko erabiliko dituzun IKT baliabideak:
Testu-prozesadorea (Open Office) |
|
Calc (kalkulu-orria) |
|
Tutorialak |
|
Web-erreferentziak |
|
Dagoeneko badakizue estatistika antzina sortu zela, eta hasieran pertsonak, abereak eta lurrak zenbatzeko erabili zutela; hots, egun ere erabiltzen diren erroldak egiteko. Dena dela, estatistikaren bilakaera ikusgarria izan zen probabilitateen teoria sortu ondoren, teoria horixe baita haren oinarri matematikoa.
Cardano mediku, matematikari eta astrologo italiarra izan zen probabilitateen teoriari buruz idatzi zuen lehena. Hark idatzia da Zori-jokoen liburua eta bertan ageri dira lehenengo probabilitate-kalkuluak. Jakina da Cardanok ordu ugari ematen zituela dadoetan, xakean eta kartetan, eta badirudi bizio horrek eraman zuela probabilitateen teoria sortzera.
Girolamo Cardano
Iturria: http://uh.edu/engines/epi1950.htm
Mende bat geroago, Pascalek eta Fermatek probabilitatea hartu zuten aztergai, eta zori-jokoei buruzko problema bat ebazten saiatu ziren, aurrez Cardano bera ere ebazten saiatu zena. Haien arteko korrespondentzia batek interes handia sortu zuen Christian Huygens matematikariarengan eta Zori-jokoetako kalkuluari buruz liburua idatzi zuen. Hari zor diogu itxaropen matematikoa kontzeptua sortu izana, joera zentraleko neurririk ezagunenarekin hertsiki lotuta dagoena; hau da, batez bestekoarekin.
Handik aurrerako mendeetan, are gehiago garatu zen probabilitateen teoria eta bere sorburutik aldentzen hasi zen; hau da, zori-jokoekin lotutako problemak ebazteko erabiltzetik, hain zuzen ere. Hauek dira probabilitateen teorian ekarpenik handienak egin dituzten matematikariak: Jacob Bernoulli, Abraham De Moivre, Thomas Bayes, Pierre-Simon Laplace, Niklaus Bernoulli, Karl Gauss, Legendre, Simeon Poisson, Cauchy, Chebyshev, Iapunov, Borell, Cantelli eta abar.
ZUZENDARITZA: Narcís Vives
KOLABORATZAILEAK: