Laguntza

1. Ezker menua (goitik beherako ordena): sekuentziaren orri nagusiaren ikurra (home), iturriaren tamainaren ikurra, inpresio ikurra, laguntzarako sarrera ikurra eta edukinaren aurkibidearen ikurra.
2. Materialaren izena barra eta sekzio aktualaren izenburua.
3. Nabigazio geziak (hurrengo edo aurreko orrialdea).
4. Edukinarentzako hutsunea.

Autor:

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.

Copyright:

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.

Baliabideak

Hauek dira sekuentzia didaktiko honetan lan egiteko erabiliko dituzun IKT baliabideak:

Testu-prozesadorea	Writer. OpenOffice.org suiteko testu-prozesadorea, plataforma anitzetarakoa: http://eu.openoffice.org/
Picasa	Argazki-albumak taldean sortzeko webgunea. http://picasa.google.com/.
Webgune gomendatuak	Unitate-aldaketak: http://www.gobiernodecanarias.org/educacion/9/Usr/eltanque/ todo_mate/medidas/longitud/longitud_1.swf
Jolasteko webguneak	Neurria: http://www.uco.es/~ma1marea/alumnos/primaria/indice.html
Tutorialak	Picasa: http://picasa.google.com/support/bin/topic.py?topic=14609

Historia apur bat

Sistema metriko hamartarra: metroaren historia

Sistema metriko hamartarra (SMH) neurtzeko sistema bat da, hamarren multiploetan eta azpimultiploetan oinarritua. 1790. urte inguruan sortu zen, Frantziako Iraultzan, garai hartako luzera-neurrien sistemak bateratzeko eta arrazionalizatzeko beharrari aurre egiteko. Parisko Zientzia Akademiak beste unitate bat sortzea erabaki zuen, metro izenekoa, eta honela definitu zuen: "Paristik igarota, Ipar polotik ekuatorerako distantziaren hamar milioirena". Metroa zati hamartarretan banatu zen: dezimetroa (metroaren hamarrena), zentimetroa (metroaren ehunena) eta milimetroa (milarena).

Metro hitza "μέτρον" (metron) hitz grekotik dator, eta "neurria" esan nahi du. 1791n “mètre” hitza erabili zen herrialde guztietan luzera neurtzeko moduak bateratuko zituen neurri-unitatea (metroa, alegia,) izendatzeko.

Metroaren balio zehatza finkatu izana, Lurraren neurrietan oinarrituta, oinarri-oinarrizko urratsa izan zen, eta magnitude baten multiploetako bakoitza aurrekoa bider 10 izateak asko erraztu zituen merkataritza-trukeak, bai eta SMH finkatu ere. Gogoratu zer erraza den 10ez biderkatzea eta zatitzea.

SMHren hedatze-prozesua geldoa izan zen: ia XIX. mendearen amaierara arte, herrialde bakoitzak, bai eta lurralde bakoitzak ere, bere unitate-sistema izan zuen; zenbaitetan, izen berak balio desberdina adierazten zuen leku batzuetan eta besteetan. Adibidez, kana luzera-neurriak kantitate desberdinak adierazten ditu, Gaztelakoa edo Aragoikoa izan. Espainian, 1849tik da derrigorrezkoa SMH.

Gaur egun, munduko biztanleriaren % 95 bizi da sistema metrikoa eta haren eratorriak erabiltzen diren herrialdeetan.

Metroaren definizioa aldatu egin da azken mendean, Lurrean distantzia luzeak neurtzeko zailtasuna dela eta (bereziki, Ipar polotik ekuatorerainokoa). Urte askoan, platinoz eta iridioz egindako metroaren txantiloi bat erabili izan da horretarako, egun Parisko Pisuen eta Neurrien Nazioarteko Bulegoan gordeta dagoena.

Txantiloia apurtu egin zitekeela ikusita, metroari beste definizio bat emateko beharra sortu zen. 1960ko Pisuen eta Neurrien Biltzarrean erabaki zen definizio berria, egun nazioartean onartzen den bera: “1/299.792.458 segundoko tartean argiak hutsean egiten duen distantzia da metroa". Definizio hori askoz ere egokiagoa da, egungo teknologiek ematen dituzten aukerak kontuan hartuta.