INGURUNE Arloa
Nahasteen bereizketa
1. jarduera
3 de 8
0%

1. jarduera

Nahaste motak

Nahasteez pentsatzen dugunean, substantzia batzuk beste batzuekin elkartzeaz pentsatzen dugu. Batzuetan, posible da substantziak bereiztea haiek nahasi ondoren; adbidez, galleta txokolatedun batzuetan txokolate-pipitak bereiz ditzakegu. Beste batzuetan, berriz, hasierako osagaiak ezin dira bereizi: urmargo horia urdinarekin nahasten baduzu, urmargo berdea lortzen da, baina horretan ezin dira bereizi kolore horia eta urdina.

Kontua da zenbait nahaste mota daudela, eta jarduera honetan haiek nola sailkatzen diren ikasiko duzue. Hortaz, ekin nahasteari!

Jarduera – lehen zatia

Nahasteak ikasten hasi baino lehen, atzo jandakoaz pentsatzea proposatzen dizuegu. Jangai guztien zerrenda egin behar duzue. Garrantzitsua da zehaztea zer jan zenuten gosarian, zer bazkarian, zer askarian eta zer afarian. Ez baduzue otordu horietakoren bat egin, pentsatu otordu guztiak egin zenituzten beste egun batez. Garrantzitsua da dena idatziz jasotzea, are edan zenutena ere; ez ahaztu ezer!

Deskargatu taula hau (taula.zip) eta erabili galdera hauek taula osatzeko gida moduan:

Gosaria:

  • Esne hutsa edan zenuten, ala kakaoarekin?
  • Azukrea, eztia ala edulkoratzailea gehitu zenuten?
  • Ogi zuria, integrala, txigortua ala galletak jan zenituzten?
  • Eta fruta-entsalada bat ala zuku bat?

Eta bazkarian?

  • Hasteko, beharbada, barazki-zopa jan zenuten? Ala salda hutsa?.

  • Zer izan zen plater nagusia?

Zehaztu gogoratzen dituzuen osagai guztiak. Ez badakizue nola prestatu zuten jatekoa, galdetu kide edo heldu bati, bai eta, ahal baduzue, hura prestatu zuenari ere. Argitu gatza, olioa, ozpina edo ongailuren bat gehitu zuen, eta erregistratu dena.

Egin gauza bera askariarekin eta afariarekin.

Amaitutakoan, eduki zerrenda gordeta minutu batzuetan; gero berriz erabiliko duzue galdera batzuei erantzuteko.

Demagun, orain, zuen taulan hauek eta gisako elikagaiak daudela:

Gosaria

Edaria:

Kakaoa esnearekin

Osagaiak:

  1. Kakaoa

  2. Esnea

  3. Azukrea

Bazkaria:

Galleta gozoak

Osagaiak:

  1. Irina

  2. Azukrea

Pentsatu une batez gosariari buruz… Kakao-hautsa erabili duzue? Nola egin zenuten? Kakaoa katiluan jarri, esnea bota eta gero azukrea gehitu zenuten? Eta, ziur aski, dena oso ondo nahasiko zenuten koilara batez! Orain pentsatu… Zenbat osagai zituen zuen edariak? Edan bitartean, esnea edo azukrea ikusten edo bereizten zenuten? Ez, ezta?

Bazkaria

Edaria:

Ur minerala

Osagaiak:

  1. Ura

Hasierakoa

Entsalada

Osagaiak:

  1. Tomateak
  2. Piper berdeak
  3. Tipulak
  4. Zainzuriak
  5. Oliba-olioa
  6. Ozpina
  7. Gatza

Lehen platera:

Makarroiak carbonara erara

Osagaiak:

  1. Makarroiak
  2. Hirugiharra
  3. Gatza
  4. Esnegaina
  5. Oreganoa

Bigarren platera:

Txekorra plantxan egina patata frijituekin

Osagaiak:

  1. Txekorra
  2. Gatza
  3. Perrexila
  4. Patatak

Postrea:

Esne merengetua

(ikus erantsitako errezeta hau.)

Osagaiak:

  1. Esnea
  2. Azukrea
  3. Kanela
  4. Limoia
  5. Arrautza

Entsaladaz pentsatzen baduzue, ordea, zer eta zenbat izango dira osagaiak? Ikus dezagun... tomateak, piperrak, tipulak, zainzuriak, olioa, ozpina eta gatza; hau da, zazpi osagai. Baina haietatik zenbat bereiz ditzakezue? Ziur aski, tomateak, piperra, tipulak eta zainzuriak baino ez, gatzozpinak (hau da, olioa, ozpina eta gatza) oso ondo integratuta daudelako beste elementuekin.

Gosarian hartutako kakaoa nahiz bazkarian jandako entsalada nahasteak baitira.

Eta, orduan, zer da nahastea?

Bada, batuta dauden bi osagai edo substantzia, edo bi baino gehiago. Jakina, berehala konturatu zarete: oso nahaste desberdinak dira!

  • Entsaladan, osagaietako batzuk begi hutsez bereiz edo ikus ditzakezue: nahaste heterogeneoa da (“hetero” hitzak “desberdina” esan nahi du, nahastearen itxura eta osaera ez baitira berdinak nahaste osoan). Nahaste heterogeneoetan osagaiak begi hutsez edo mikroskopio optikoa erabiliz bereizten dira.

  • Kakaoarekin nahasitako esnearen kasuan, berriz, osagaiak ezin dira begi hutsez bereizi (badituela jakin arren), eta osagai guztiak substantzia bakarra balira bezala ikusten dituzue. Oraingo honetan, nahastea homogeneoa da (“ homo” hitzak “berdina” esan nahi du), alde guztietan itxura eta osaera bera duelako, eta osagaiak ezin ditugulako bereizi ez begi hutsez, ez mikroskopio optikoa erabiliz.

Zenbait nahaste etxean nola prestatu ohi diren ikusiko duzue bideo honetan:

http://youtu.be/jUh-BgiDxb4

>

Egin ariketa hau, nahaste homogeneoak, heterogeneoak eta substantzia puruak bereizteko: Nahaste motak

Laguntza

Laguntza
  1. Ezker menua (goitik beherako ordena): sekuentziaren orri nagusiaren ikurra (home), iturriaren tamainaren ikurra, inpresio ikurra, laguntzarako sarrera ikurra eta edukinaren aurkibidearen ikurra.
  2. Materialaren izena barra eta sekzio aktualaren izenburua.
  3. Nabigazio geziak (hurrengo edo aurreko orrialdea).
  4. Edukinarentzako hutsunea.

Autor:

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua. Ut enim ad minim veniam, quis nostrud exercitation ullamco laboris nisi ut aliquip ex ea commodo consequat. Duis aute irure dolor in reprehenderit in voluptate velit esse cillum dolore eu fugiat nulla pariatur. Excepteur sint occaecat cupidatat non proident, sunt in culpa qui officia deserunt mollit anim id est laborum.

Kredituak

© Itinerarium 2011

ZUZENDARITZA: Narcís Vives
KOLABORATZAILEAK:

  • PRODUKZIO-ZUZENDARITZA: Antonio Cara
  • EDUKI-ZUZENDARITZA: Mª Cristina Pérez eta Magdalena Garzón
  • INGURUNEAREN EZAGUERA ARLOAREN KOORDINAZIOA: Elena Anguera
  • ZUZENDARITZA TEKNIKOA: Maite Vílchez
  • EGILEAK: Lorena Natalia Inzillo, María Inés Rodríguez eta Miguel Poza
  • GAZTELERAZKO BERTSIOAREN ESTILO-ZUZENKETA: Anna Betriu eta Joan Martín
  • EUSKARARA ITZULPENA: Bakun itzulpen eta argitalpen zerbitzuak, s.l.
  • MAKETAZIOA: Maite Vílchez eta Miquel Gordillo
Hasiera
Hizki tamaina txikiagotu
Hizki tamaina handitu
Laguntza
Aurrekoa
Hurrengoa
Apartats
Has de visitar els apartats anteriors abans de visitar aquest