Iragazketa: Substantzia solido bat substantzia likido batetik bereizteko erabiltzen da; normalean, likido batean barreiatuta dauden oso partikula solido txikiak izaten dira. Prozedura oso erraza da: nahastea iragazki batetik pasatzen da, eta iragazkiak likidoa pasatzen uzten du, baina ez solidoa.

Etxean askotan erabili duzu iragazketaren metodoa, horretan ari zinela jakin gabe; adibidez: zukua egitean, iragaztekoa mamia bereizteko erabiltzen duzun bakoitzean; edo pasta egitean, xukagailua ura kentzeko erabiltzen duzunean.

Dekantazioa: Dentsitate desberdineko substantzia likidoak bereizteko erabili ohi da. Nahastea bi osagaiak bereizteko adina denbora pausatzen uzten da (dentsitate handienekoa hondora joango da). Ondoren, dekantazio-inbutu bat erabiltzen da; inbutuak ixteko giltza dauka hondoan. Giltza irekitzean, osagai dentsoena erori egingo da, eta dena erori denean, giltza berriz itxiko dugu. Horrela bereiziko ditugu osagaiak.

ESPERIMENTUA

Orain, gure nahasteak bereizteko erabiliko ditugu metodo hauek. Banatu lauzpabost kideko taldetan

 Material hauek beharko dituzue:

1. Harea xehea.
2. Olioa.
3. Iragazpapera
4. Inbutua
5. Prezipitatu-ontzia
6. Dekantazio-inbutua
7. Euskarria
8. Edalontzi bat
9. Plastikozko botila txiki bat

Bideo bat egin behar duzue esperimentuan zehar, eta bertan prozedurak jaso.

Lehendabizi, nahasteak egingo ditugu:

• Bota ura eta harea xehea edalontzian, eta ondo irabiatu.
• Bete plastikozko botilaren erdia urez eta beste erdia olioz.

Grabatu nola egiten dituzuen nahasteak.

Orain, osagai bakoitza bereizi behar dugu. Nola?

Ura eta harea bereizteko, iragazketa erabiliko dugu; olioa eta ura bereizteko, berriz, dekantazioa.

Harearen eta uraren bereizketa. Ura eta harea bereiziko ditugu. Eskeman ikusten den bezala, jarri iragazkia inbutuaren gainean, eta finkatu inbutua euskarrian, doi-doi prezipitatu-ontziaren gainean. Zuetako batzuek gauzak antolatu bitartean, besteek prozedura grabatu eta oharrak hartu behar dituzue, geroago, bideoa ikusi bitartean, azalpenak eman ahal izateko. Dena prestatu ondoren, harea- eta ur-nahastea bota behar duzue inbutura, eta itxaroan ur guztia prezipitatu-ontzira erori eta harea iragazkian gelditu arte.

Irudiaren iturria: http://3.bp.blogspot.com/ _LruEWdsfuaI/SnDke5St27I/ AAAAAAAAADQ/YeieTm-QZfQ/ s400/filtraci%C3%B3n.jpg

Olioaren eta uraren bereizketa. Ondoren olioa eta ura bereiziko ditugu. Dekantazio-inbuturik ez baduzue, bat egin dezakezue, jarraibide hauek kontuan hartuta: http://centros5.pntic.mec.es/ies.victoria.kent/Rincon-C/practica2/pr-53/PR-53.htm

Lehen bezala, antola zaitezte grabatzeko eta prozesu osoari buruzko oharrak hartzeko. Esperimentu guztietan arreta handiz jokatu behar duzue, kontuz erabili behar duzue materiala, bat-bateko mugimendurik egin gabe, egonarri ona izan behar duzue; adibidez, olioa eta ura dekantazio-inbutuan ondo bereizi arte itxaron behar da.

Lehendabizi, nahastea dekantazio-inbutuan botako dugu, eta olioa eta ura bereizi arte itxarongo dugu. Ondoren, dekantazio-inbutuaren azpian prezipitatu-ontzi bat jarriko dugu, eta hondoko giltza irekiko. Utzi lehen osagaia ateratzen; bietako zein den bereiz dezakezue?

Lehen osagai osoa erori denean, itxi giltza, aldatu ontzia eta ireki berriz. Horrenbestez, amaieran, bi prezipitatu-ontzi izango ditugu, eta osagai bat bakoitzean.

Egin ariketa hau: Egia ala gezurra.